Symfonije anielskie Jana Z. Żabczyca [on-line/DjVu]

Rorantysta · 05-01-2008, 20:47:27

Symfonije anielskie
abo
Kolęda
mieszkańcom ziemskim
od muzyki niebieskiej, wdzięcznym okrzykiem
na Dzień Narodzenia Pańskiego
zaśpiewane

Które usłyszane Roku Pańskiego 1630

---
Wydany w 1630 roku tom pieśni na Boże Narodzenie zajmuje szczególne miejsce w dziejach polskich kolęd. Znacznie poszerzył on ich tematykę np. wprowadzając po raz pierwszy wątki pasterskie. Nowością było też to, że utwory te powstały do melodii znanych piosenek i tańców ludowych tamtego czasu. Ze zbioru 36 symfoniji do dziś często śpiewane są:
Symfonija czwarta - Przy onej gorze, świecą się zorze
Symfonija szesnasta - A wczora z wieczora
Symfonija trzydziesta pierwsza - Przybieżeli do Betlejem pasterze
gdzieniegdzie można też usłyszeć:
Symfonija wtóra - Ach, zła Ewa nabroiła
Symfonija czternasta - Z raju, pięknego miasta,
Symfonija dwudziesta pierwsza - Wstawszy pasterz barzo rano.

Symfonije anielskie opublikował w 1913 roku Alfred Brodnicki w serii "Biblioteka Pisarzów Polskich" Akademii Umiejętności jeszcze pod nazwiskiem Jana Karola Dachnowskiego (jemu przez pewien czas przypisywano autorstwo Symfonii). To wydanie dostępne jest w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej.
W 1998 roku "Symfonije anielskie" wydał Instytut Badań Literackich" jako 12 tom "Biblioteki Pisarzy Staropolskich" (wydanie przygotował Adam Karpiński).

Rorantysta · 05-01-2008, 22:52:36

"Do czytelnika" i "Instrukcyja" (podająca jakich melodii można użyć do śpiewania symfonii) z wydania Symfoniji z 1630 r. Instrukcyji nie było w wydaniu Symfonii z 1631 r. na której oparte jest wydanie Alfreda Brodnickiego z 1913 r.

Do Czytelnika

Nie mam w szkatule chudej arabskiego złota
ni rzemieślniczą ręką lanego klinota,
ani z gór sauromackich srebra brantowego;
ja to daję, co snadź mam najkosztowniejszego:
z rąk anielskich cytary i chwalebne strony,
któremi sie Bóg cieszy na świecie widomy.
Dość na tym, że Hippokren bije Tobie czołem;
nie kartę, lecz animusz przyjm sercem wesoł<e>m.

JAN Z. ŻABCZYC

INSTRUKCYJA

Iż dla krótkości czasu i defektu pewnego w typografijej nie włożono noty każdej symfonijej należącej, przeto niż wygotowano będzie śpiewanie przystojne, podkładam noty tańców zwyczajnych w Polszcze. Tym czasem autor z notami nagotuje, a teraz masz, jakie mogły być noty:

Pierwszej symfonijej    nota: O, nadobna Panno etc.
Wtórej symf.    nota: Hojże, nabroiła etc.
Trzeciej symf.    nota: Pomaga Bóg, piękna pani etc.
Czwartej symf.    nota: Przy onej górze etc.
Piątej symf.    nota: W południowę chwilę etc.
Szóstej symfo.    nota: Kiedy Józef stary etc.
Siódmej symf.    nota: Co będzie jadł etc.
Ósmej symf.    nota: Pomaluśku Józefie etc.
Dziewiątej symf.    nota: Hej nom ej, zielona idzie etc.
Dziesiątej symf.    nota: Posła niewiasta z kurem etc.
Jedenastej symf.    nota: A cóż ja mam czynić etc.
Dwunastej symf.    nota: Trudna rada etc.
Trzynastej symf.    nota: Cóż mam czynić, pacholiczek etc.
Czternastej symf.    nota: Jechał chłop do miasta etc.
Piętnastej symf.    nota: Abo ja będę, abo nie etc.
Szesnastej symf.    nota: A wczora z wieczora etc.
Siedmnastej symf.    nota: Za dawnych czasów etc.
Ośmnastej symf.    nota: Kazał mi Seweryn etc.
Dziewiętnastej sym.    nota: A ten kurek z kokoszą etc.
Dwudziestej symf.    nota: Czem bosso chodzisz etc.
Dwudziestej l sym.    nota: Oj. Kozaczejku, panie mój etc.
Dwudziestej 2 sym.    nota: Także jako Kozaczek etc.
Dwudziestej 3 sym.    nota: Wstał nasz Bieniasz etc.
Dwudziestej 4 sym.    nota: Corn umyśliła etc.
Dwudziestej 5 sym.    nota: Gdzieś bywała, Amarylli etc.
Dwudziestej 6 sym.    nota: A będziesz mię bijał etc.
Dwudziestej 7 sym.    nota: Ucieszna panno etc.
Dwudziestej 8 sym.    nota: Abo mię za mąż dajcie etc.
Dwudziestej 9 sym.    nota: Od wschodu słońca etc.
Trzydziestej symf.    nota: Ja skarżę sie. matusiu moja etc.
Trzydziestej l sym.    nota: Otóż tobie, pani matko etc.
Trzydziestej 2 sym.    nota: Święty Szczepan po kolędzie etc.
Trzydziestej 3 sym.    nota: Szczodry, dobry etc.
Trzydziestej 4 sym.    nota: Czemu chłopu ferezyją wzięto etc.
Trzydziestej 5 sym.    nota: Kazał ci mi pop etc.
Ostatniej symfo.    nota: I pójdę ja podle lasa etc.

Miłość na ziemię Słowo Przedwiecznej Mądrości
w niepokalane ściąga Panieńskie wnętrzności,
aby człowiek mizerny, grzechem opasany,
szedł do własnej ojczyzny każdy rozwiązany.
Dziwna to tajemnica. Boża łaska głowna,
żadnym językiem ani piórem niewymowna.

Rorantysta · 07-01-2008, 12:20:55

Rorantysta · 26-01-2009, 13:55:44

Więcej o "Symfonijach anielskich" można poczytać w artykule Waldemara Smaszcza
albo w gawędzie Jacka Kowalskiego na portalu Kresy.

Śpiew Kościelny - forum o tradycyjnych pieśniach kościelnych i chorale gregoriańskim

Symfonije anielskie Jana Z. Żabczyca [on-line/DjVu]

Rorantysta

Rorantysta

Rorantysta

Rorantysta