Chorał Piotrkowczyka - lista źródeł & dyskusja

Kefasz · 23-02-2014, 06:06:12

Szukając Cantionale locupletissimum Mateusza Dębińskiego internet mi dał Bartosza Izbickiego :)
http://www.academia.edu/5928849/Symptoms_of_Decadence_Curiosa_or_Witnesses_of_a_Forgotten_Performance_Practice_An_Unusual_Transmission_of_Plainchant_in_Polish_Sources_from_the_First_Half_of_the_19th_Century

Kefasz · 23-02-2014, 06:19:25

Muzyka w Katedrze » Historia muzyki w Katedrze
Przez 1000 lat istnienia diecezji krakowskiej Katedra Wawelska należała do miejsc, które odznaczały się pięknem liturgii oraz dbałością o muzykę liturgiczną. O śpiewaniu w katedrze wawelskiej chorału gregoriańskiego już w II poł. XI wieku świadczą zachowane z tego okresu księgi liturgiczne, takie jak Sakramentarz Tyniecki z ok. 1060 r.
Dla nadania większego splendoru Katedrze Wawelskiej zaczęto już w tym okresie tworzyć śpiewacze kolegia kapłańskie które miały zwielokrotniać liturgiczne wykonanie śpiewów gregoriańskich. Biskup krakowski Nanker ufundował w 1381 roku kolegium kapłańskie Księży Mansjonarzy zobowiązanego do śpiewania chorału. Św. Jadwiga, Król Polski, w 1393 roku ufundowała kolegium śpiewacze Księży Psałterzystów złożone z 16 kapłanów celem wspólnego śpiewania psalmów, które wykonywali stojąc po prawej i lewej stronie ołtarza, jak pisze Jan Długosz. Do tych właśnie dodać jeszcze trzeba kolegium Księży Wikariuszy, które powstało najprawdopodobniej po przeniesieniu się duchowieństwa benedyktyńskiego do klasztoru tynieckiego ok. roku 1076-1079.
Swój udział w śpiewie chorałowym mieli również uczniowie Szkoły katedralnej powstałej na Wzgórzu wawelskim której początki można datować w przybliżeniu od biskupa Arona.
W roku 1431 król Władysław Jagiełło zatwierdził fundację królowej Zofii nowego śpiewaczego kolegium kapłańskiego złożonego z 8 duchownych, którego zadaniem było codzienne śpiewanie w kaplicy świętokrzyskiej w katedrze wotywnej mszy o Krzyżu św. jak i officium brewiarzowego o Nim oraz innych modlitw w intencji dobrodziejów i fundatorów tego Kolegium. Kolejny król Kazimierz Jagiellończyk w roku 1473 fundację tę potwierdził. Kolegium to zwano potocznie Nosalistami.
Wiadomo, że za czasów króla Kazimierza Jagiellończyka (1447-1492), a być może i wcześniej katedra wawelska posiadała trzy chóry muzyczne: dwa małe w prezbiterium nad stallami (jeden z organami) oraz trzeci duży chór muzyczny usytuowany między pierwszym a drugim filarem po lewej stronie katedry. Nie tylko kładziono wówczas nacisk na muzykę instrumentalną wśród której organy były głównym instrumentem kultowym a członkami kapeli byli instrumentaliści zespołu królewskiego, ale główny nacisk położono na muzykę wokalną. Katedra posiadała bowiem bogate tradycje w tym względzie, stając się głównym ośrodkiem kultury chorałowej w kraju.
Z woli króla Zygmunta I Starego w roku 1540 powstaje Kapela Rorantystów. Początkowo Kolegium Rorantystów składało się z 9 osób: prepozyta (dyrygenta), 7 śpiewaków oraz 1 kleryka. Do zadań Rorantystów należało przede wszystkim: by zespół każdego dnia ,,śpiewał Bogu Najwyższemu po wszystkie czasy" codziennie (z wyjątkiem adwentu) mszę o Zwiastowaniu Najświętszej Maryi Panny z sekwencją Rorate caeli, skąd Rorantyści wzięli swoją nazwę oraz śpiewanie podczas sumy w ważniejsze święta liturgiczne takie jak: Wielkanoc, Boże Narodzenie, Zielone Świątki oraz 6 świąt Matki Bożej. Mimo, iż akt fundacyjny datowany jest na rok 1540, Rorantyści swoją działalność pierwszym występem inaugurowali 3 lata później dokładnie w niedziele 19 sierpnia 1543 roku. Z początkiem wspomnianego roku 1543 polecił król Zygmunt Stary arcybiskupowi Piotrowi Gamratowi na stanowisko przełożonego rorantystów Mikołaja z Poznania. Repertuar jaki śpiewali rorantyści stanowi historię polskiego stylu polifonicznego a cappella. W 1872 roku działalność Rorantystów została zawieszona.
Do najwybitniejszych XVI-wiecznych muzyków katedralnych należał organista i kompozytor Mikołaj z Chrzanowa (1530-55). Kapituła katedralna rozpoczęła starania (po przeniesieniu stolicy) o założenie własnej kapeli wokalno-instrumentalnej szukając dla niej mecenasów dla jej uposażenia. Ostatecznie po kilkuletnich staraniach 25 stycznia 1619 roku aktem fundacyjnym Bp. Marcina Szyszkowskiego został powołany do istnienia ok. 30 osobowy zespół wokalno-instrumentalny, który miał obowiązek występowania we wszystkie niedziele i święta w roku kościelnym na Mszy św. i nieszporach oraz śpiewać co tydzień na Mszy św. odprawianej za swoich fundatorów. Na czele zespołu stał dyrygent, na stanowisko którego powoływano najwybitniejszych muzyków polskich. Tak też na czele kapeli stanął Bartłomiej Pękiel, a przez 36 lat ks. Grzegorz Gerwazy Gorczycki (+1734). Ten ostatni szlachetny kapłan zwany perłą kapłaństwa, wielki opiekun krakowskich ubogich. Był on wielce utalentowanym i płodnym kompozytorem. Zachowane do dziś w Archiwum Kapitulnym na Wawelu nuty świadczą o wielkim repertuarze muzycznym kapeli katedralnej, działającej pod batutą tych wielkich muzyków kościelnych. Kapela wawelska istniała do III rozbioru Polski, choć i w XIX wieku podejmowano próby jej odrodzenia.
Oprócz wspomnianych już uprzednio różnych zespołach muzycznych istniejących w Katedrze wawelskiej w omawianym okresie roku 1629 zostało ufundowane przez bpa Marcina Szyszkowskiego kolejne śpiewacze Kolegium kapłańskie zwane ,,Angelistami". Składało się ono z 6-ciu duchownych śpiewaków którzy mieli za zadanie wykonywać przed Konfesją św. Stanisława BM jednogłosowy chorał gregoriański a także utwory wielogłosowe ku czci św. Stanisława, św. Aniołów a także za zmarłych fundatorów.
Niezwykle ważną działalność związaną z polskim piśmiennictwem muzycznym, a zarazem dotyczącą kształcenia młodzieży w muzyce w ogóle, podjął pod koniec XVIII wieku prepozyt Katedry Wawelskiej ks. Kanonik Wacław Sierakowski (+1806). Wydał On trzy tomowe dzieło z tego zakresu pt. ,,Sztuka muzyki dla młodzieży krajowej". Później zaś jedynie opracowanie organisty katedry wawelskiej Wincentego Gorączkiewicza odznaczało się poprawną harmonią, a było to dzieło ,,Śpiewy chóralne" wydane w Krakowie w 1847 roku.
Po restauracji diecezji krakowskiej odnowa muzyki kościelnej w dobie cecylianizmu w Krakowie, rozpoczęła się także od krakowskiej katedry. W 1887 roku przeszczepione zostało przez ks. Józef Surzyńskiego z Poznania Towarzystwo św. Wojciecha, które miało swojego wielkiego protektora w osobie kardynała Albina Dunajewskiego (+1894). Na początku XX wieku towarzystwo to rozwijało się dzięki intensywnej pracy organisty i dyrygenta chóru katedralnego Walentego Deca (+1933). W czasach między wojennych w środowisku krakowskich muzyków znany był ks. Władysław Wargowski (1900-1981), który od 1926 roku był wikariuszem katedralnym. To on właśnie stał na czele komitetu organizacyjnego II Ogólnopolskiego Kongresu Muzyki Religijnej w Krakowie, który odbył się w dniach 22-23 listopada 1931 roku.

Kefasz · 23-02-2014, 07:05:58

Śpiewy choralne kościoła Rzymsko Katolickiego : w bazylice katedralnej krakowskiej używane a w harmonii na organy dla kościołów parfialnych by Wincenty Gorączkiewicz ( )
1 edition published in 1847

Sierakowski, Wacław : Sztuka Muzyki Dla Młodzieży Kraiowey
http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/24935?tab=1

i przy okazji:
Śpiewy Burszów polskich z muzyką na trzy głosy ułożoną : facsimile śpiewnika wydanego w roku 1835 jakoby w Philadelphii
Author: Teofil Żebrawski; Wincenty Gorączkiewicz; Kajetan Wincenty Kielisiński

Kefasz · 23-02-2014, 08:22:09

Wacław Ludwik Raszek - autor kancyonału Arcybractwa Literackiego u św Jana w Warszawie, późniejszy kantor i organista gidelski.
Wydał Cantionale.

Wincenty Gorączkiewicz - Śpiewy choralne kościoła rzymsko katolickiego [ w bazylice katedry krakowskiej używane] dla kościołów parafjalnych

x kan prep. Wacław Hieronim Sierakowski - Sztuka muzyki dla młodzieży kraiowey
http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/24935?tab=1

zolwikolew · 25-02-2014, 08:25:16

Wspominany przez Kolegę "Cantionale..." Soleckiego w sieci:
http://pbc.gda.pl/dlibra/docmetadata?id=31190

Kefasz · 23-10-2015, 03:20:02

GRADUAŁY POLSKIE

Autor /Pafnucy Dodano /09.10.2012

Rękopiśmienne i drukowane —>
graduały z XIII-XVIII w., używane w Polsce w kościołach
diec. i klasztornych, często iluminowane, zawierające śpiewy
części zmiennych i stałych mszy oraz dodatki, zwł. —> sekwencje;
nie znana jest liczba g. polskich; J. Pikulik podaje liczbę
90, ale z pewnością jest ich więcej, gdyż stanowiły konieczne
wyposażenie kościołów i kaplic (g. = gradual).

1. G. polskie dzieli się najczęściej na diec. i zak.; pierwsze,
pochodzące z diec. skryptoriów, wśród których największe
znaczenie odgrywało krak. (katedry na Wawelu) i śląskie,
przyjmowały na ogół niem. wersję —> chorału gregoriańskiego
z notacją got. (rombową) na 5-linii i got. pismem minuskulnym
(testura i fraktura); g. zakonne przyjmowały rzym. wersję
chorału z notacją rom. (nota quadrata) na 4-linii.
Za najważniejsze g. diecezjalne uważa się - G. wiślicki
(BSemKi RL 1) z XIII w., pochodzący ze skryptorium wawelskiego
z notacją got. na 3- i 4-linii, najstarszy w diec. krakowskiej,
używany pierwotnie w katedrze na Wawelu, nast. przekazany
kolegiacie w Wiślicy, zawierający 34 sekwencje (w tym
I pol.); G. Bolesława II Mazowieckiego z XIII w. z katedry w
Płocku (MNKrCzart 3606), z zastosowaną wyjątkowo nota
quadrata; G. z Chełmna z 2. poł. XIII w. (BSemPl L 35), napisany
neumami będącymi połączeniem got. z metzeńskimi,
zawierający 35 sekwencji; G. płocki z 1365, zaginiony podczas
II wojny świat., przepisany przez Stanisława z Wilkowa, zawierający
zapis pol. pieśni wielkanocnej Chrystus zmartwychwstał
jest; G. z 1495 (BUWr R 504) powstały prawdopodobnie
dla katedry wrocł., ważny z racji wymienienia świętych
proweniencji pol. i śląskiej.

Znacznym zasobem sekwencji
(62 i 67) wyróżniają się G. krakowski z XIV-XV w.
(BKapKr 45), napisany nietypowo na 3- i 4-linii, i G. z Biblioteki
Jagiellońskiej z poł. XV w. (BJ 1267), oba znacznie zniszczone.
3-tomowy G. Jana Olbrachta z 1505 (BKapKr 42, 43,
44), należący do najwybitniejszych zabytków w skali eur., został
ufundowany przez króla Jana Olbrachta, a sfinansowany
przez administratora żup solnych w Wieliczce Jana Jordána,
którego imię i herb znajdują się na pierwszej karcie t. III; napisany
minuskułą kaligraficzną i notacją got. na 5-linii jest
dziełem skryptorów Stanisława z Buku (z Wieliczki) i Tomasza
(Tomka) oraz iluminatora Macieja z Drohiczyna; zawiera
łącznie 104 sekwencje (w tym 19 pol.).

Dziełem skryptorium
wawelskiego jest także G. rorantystów z 1540-43 (BKapKr
46), zredagowany przy udziale pierwszego prepozyta kolegium
rorantystów Mikołaja z Poznania, a napisany przez jednego
z pierwszych rorantystów Walentego Jastrzębskiego
(zm. 1547), przeznaczony przez fundatorów (króla Zygmunta
I Starego i abpa P. Gamrata) dla kaplicy Zygmuntowskiej, w
której odprawiano przez cały rok codziennie wotywę o NMP
(roraty) oraz raz w miesiącu oficjum za zmarłych z rodziny
król.; zawiera formularz mszy roratniej i oficjum za zmarłych
oraz 12 sekwencji (w tym 6 pol.).

Dwa cenne zabytki pochodzą z fundacji abpa Macieja Drzewieckiego:
G. z 1531 dla katedry włocł. (BSemWł 1 i 2), napisany
przez Mikołaja z Tuliszek (KZSP XI z. 18, 72; wg J. Byczek-
Byczkowskiej przez nieznanego wikariusza pod kierunkiem
Floriana z Gniewkowa), zawierający 54 sekwencje (w
tym 5 pol.) oraz G. gnieźnieński z 1536 (BKapGn 195 i 196),
używany do XVIII w., a sporadycznie jeszcze w XX w., przeznaczony
dla psalterzystów gnieźn., napisany przez Floriana z
Gniewkowa, zawierający w 196 rękopisie 49 sekwencji (w tym
3 pol.).

Wyjątkowym dziełem jest 4-tomowy G. tarnowski sprzed
1526 (w MDTw I - 2015; II i III bs; IV - DDI 28, własność
Muzeum Śląskiego w Cieszynie, aktualnie w Bibliotece Śląskiej
w Katowicach), zw. też G. tynieckim; wg Pikulika g. ten
powstał jako summariusz (dokument liturg.) w kręgu UJ i kościoła
św. Floriana w Krakowie (g. nazywa Floriana patronem);
o pochodzeniu diec. świadczy też brak modlitwy i sekwencji
ku czci św. Benedykta z Nursji, niepraktyczny dla celów
liturg. układ śpiewów (umieszczenie sekwencji w osobnym II tomie), notacja got. i niem. wersja melodii zapisanej
na 5-linii; oprócz stałego repertuaru śpiewów mszalnych zawiera
on wielogłosowe ordinarium missae, 2 odmienne formularze
na uroczystość Bożego Ciała, łac. tłumaczenie pieśni —>
Bogurodzica, a zwł. wiele unikatowych zapisów śpiewów gradualnych,
allelujatycznych i sekwencji; ich zestaw w liczbie
311 (w tym 62 pol.), z których 98 (34) jest jedynym zapisem w
zbiorach pol., należy do najważniejszych w Europie.

W grupie g. polskich zak. wyróżniają się liczbą i znaczeniem
franciszkańskie, które zgodnie z zaleceniami kapituły zakonu
(1242) i Hajmona z Faversham zawierały rzym. tradycję liturg.
(kaplicy pap. na Lateranie). Rubryki dotyczące tej tradycji
i zobowiązujące zak. franciszkańskie do przestrzegania
ich oraz przepisy dotyczące wykonywania chorału i przepisywania
go znajdują się w najstarszym zabytku g. rzymskiego w
Polsce G. klarysek krakowskich z ok. 1250 (BKlar 205), uzupełnionym
i oprawionym 1340, zawierającym oprócz schematu
śpiewów jeden z najstarszych pol. zabytków muzyki wielogłosowej
Surrexit Christus Hodie; g. ten stanowił wzorzec dla
g. franciszkańskich, np. G. franciszkańskiego z Płocka z ok.
1280 (BSemPł VI 3.5 B), zawierającego już formularz uroczystości
Trójcy Świętej, 3 G. klarysek ze Starego Sącza z XIII i
XIV w. (Biblioteka SS. Klarysek w Starym Sączu, Muz. 1,
Muz. 2, Muz. 3; Muz. 2 zawiera także zabytki polifoniczne),
G. klarysek gnieźnieńskich z 1418 (ArGn 170), bogato iluminowanego,
fundacji opatki Katarzyny z Zagajewa i prob. Mikołaja
Goszczyńskiego ze Strzeszewa, przepisanego przez Stanisława
ze Strzeszewa i zawierającego 52 sekwencje (w tym 3
pol.) i ceremonię —» mandátům.

Inny zespól g. polskich zak. stanowią g. cysterskie przechowywane
w BUWr, zwt. pochodzące z XIII- i XIV-wiecznych
skryptoriów śląskich w Lubiążu (z ok. 1250, IF 414; z 1320-30,
IF 413; z 1250, IF 415), Kamieńcu Ząbkowickim (z ok. 1260,
IF 411 i z 1290-1300 IF 412) i Henrykowie (z pocz. XIV w., IF
417 i z 1381-87, IF 416), wielkopol. w Paradyżu (z ok. 1279,
ArPz 68 i 69) oraz pom. w Pelplinie (z 1260, BSemPl 119),
pozbawione na skutek reformy zak. dodatków (m.in. sekwencji),
z wyjątkiem nietypowego G. z Henrykowa (BUWr IF
417), pisanego neumami metzeńskimi na 4-linii i zawierającego
45 sekwencji (w tym 2 pol.).

Do zabytków tej grupy należą też 2 G. benedyktyńskie z
Tyńca (oba BN przed 1410 i z 1460-75, młodszy zawiera tradycję
chorału diec), G. kanoników regularnych z Czerwińska z
poł. XV w. (Biblioteka Księży Salezjanów w Czerwińsku) z
wersją diec. chorału, G. augustianów z Krakowa z 1528 (BN
3036), zawierający 34 sekwencje (w tym 4 pol.), G. dominikanów
z Jarosławia z XIII w. (BDomKr) i z Krakowa z 1556
(BDomKr 3263), przekazujący wersję chorału rom., zawierający
34 sekwencje (w tym 5 pol.), oraz g. norbertańskie: G. z
Wrocławia z 1319 (BUWr IF 385) i 3 G. brata Wiktoryna - z
1527 (Biblioteka Klasztoru SS. Norbertanek w Krakowie,
508), napisany wbrew zak. tradycji neumami got. na 5-linii z
zastosowaniem diec. schematu śpiewów, zapewne pod wpływem
liturgii na Wawelu lub XII-wiecznego G. z Trewiru, zawierający
80 sekwencji (6 pol.), i 2 z 1536 (BDomKr 6 i 1).

Na uwagę zasługują g. drukowane w krak. oficynie A. —»
Piotrkowczyka St., zw. G. piotrkowskimi: z 1600 (np.
BSemTw 6444), z 1614 (np. BBerKr XVII-P 442), z 1629 (np.
BJ 311397 IV St.Dr.), z 1651 (np. BKUL XVII 1400), oraz w
drukarni UJ - z 1740, które przejęły chorał gregoriański z G.
Jana Olbrachta, G. z BKapKr 46 i G. z BJ 1267, odrzucając
dzięki temu postać chorału zdeformowaną przez Editio Medicaea
z 1614-15, i przyczyniając się do zachowania w Polsce autentycznego
śpiewu gregoriańskiego i sekwencji (usuniętych
przez reformę Soboru Tryd.); g. te używane byly do czasu reformy
liturgii i śpiewu Piusa X (1907).

G. polskie stanowią źródło do badań nad rozwojem chorału
gregoriańskiego i religijnej kultury muz. w Polsce, początkami
liturgii, kształtowaniem się kalendarza liturg. i układu
roku liturg., a także rozprzestrzenianiem się kultu świętych, zwyczajów liturg. w Polsce, jak również rozwojem malarstwa
miniatorskiego i sztuki zdobniczej w Polsce.

I. Polkowski, Katalog rękopisów kapitulnych katedry krakowskiej, Kr 1884, I 44-47; M. Liebeskind, Sekwencjarz tarnowski (XVI wiek), Muzyka 7(1930) 354-359; Z. Jachimecki, Muzyka polska w rozwoju historycznym od czasów najdawniejszych do doby obecnej, Kr 1948, 1 34; W. Semkowicz, Paleografia polska, Kr 1951 (passim); H. Cempura, Trzynastowieczne liturgiczne rękopisy franciszkańskie w Polsce w świetle wyników badań Van Dijka i Wialkera, ABMK 12(1966) 75-82; I. Pawlak, Gradual klarysek gnieźnieńskich z 1418 roku jako dokument kultury muzycznej Gniezna, NP 24(1966) 135-141 ; B. Bartkowski, Gradual Kanoników Regularnych z Czerwińska, MMAe 3(1969) 130-151; F. Bąk, Średniowieczne graduały franciszkańskie, tamże 91-112; EWK (passim); J. Gotos, Elementy menzuralne i wielogłosowe w graduale tynieckim. Muz 16(1971) z. 1, 86-92; J. Pikulik, Franciszkańskie ,,Ordinarium missae" w średniowiecznej Polsce, STV 9(1971) z. 2. 111-130; tenże, Sekwencje polskie, MMAe 4(1973) 11-44; T. Maciejewski, Gradual z Chełmna, tamże 164-245; Pikulik 185-194; A. Jończyk, Analiza źródloznawcza rękopisu muzycznego Ms. 45 z Biblioteki Kapitulnej na Wawelu, Muzyka religijna w Polsce. Materiały i studia I z. 1, Wwa 1975, 195-323; Gradual karmeiitański z 1644 roku Stanisława ze Stolca, Wwa 1976; J. Pikulik, Analiza źródloznawcza Ms. 46 z Biblioteki Kapitulnej na Wawelu. Muzyka religijna w Polsce. Materiały i studia I z. 2. Wwa 1976, 9-47; T. Maciejewski, Gradual Bolesława II Mazowieckiego, MMAe 6(1977) 7-36; I. Pawlak, Graduât Macieja Drzewickiego z 1536 roku (Dzieje i zawartość), SG 3(1977) 229-252; J. Pikulik, Indeks śpiewów ,,Ordinarium missae" w graduałach polskich do 1600, Muzyka religijna w Polsce. Materiały i studia II, Wwa 1978, 139-271; H. Smoczyński, Gradual cysterski Ms. IF 417 Z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Analiza tamże III, Wwa 1979, 65-155; J. Byczak-Byczkowska, Analiza źródloznawcza rękopisu muzycznego Ms. 1 z Biblioteki Seminarium Duchownego we Włocławku, tamże IV, Wwa 1980, 177-233; T. Miazga, Gradual Jana Olbrachta, Graz 1980; Z. Szygenda, Analiza źródloznawcza rękopisu muzycznego Ms. 2 z Biblioteki Seminarium Duchownego we Włocławku, Muzyka religijna w Polsce. Materiały i studia IV, Wwa 1980, 235-279; J. Byczkowska-Sztaba, Związki genetyczne gradualu norbertanek krakowskich Ms. 508 z 1527 roku. Musica antiqua 6(1982) 329-354; T. Miazga, Skryptorzy ksiąg chóralnych w Polsce, Studia Sandomierskie 3(1982) 305-342; Z. Nadrowski, Analiza źródloznawcza rękopisu muzycznego Ms. 3036 z Biblioteki Narodowej w Warszawie. Muzyka religijna w Polsce. Materiały i studia V, Wwa 1983, 111-158; J. Pikulik. Śpiewy Alleluja o Najświętszej Maryi Pannie w polskich graduałach przedtrydenckich. tamże VI, Wwa 1984 (passim); E. Lenart, Bernardyńskie rękopisy liturgiczne w Polsce od drugiej potowy XV do końca XVIII wieku I-II, Lb 1985 (mpsBKUL) ; T. Maciejewski, Katedra wawelska ośrodkiem twórczości Hturgiczno-muzycznej w średniowieczu, w: Tradycje muzyczne katedry wawelskiej, Kr 1985, 10-19; J. Pikulik, Rorantyści wawelscy i ich gradual, tamże, 20-26; H.E. Sowulewska, Polskie graduały norbertańskie, Muzyka religijna w Polsce. Materiały i studia VIII. Wwa 1985 (passim); A. Jończyk, Ordinarium missae najstarszych diecezjalnych graduałów krakowskich i jego znaczenie dla kultury muzycznej w Polsce, Lb 1986 (mpsBKUL); H.E. Sowulewska, Liturgiczno-muzyczna tradycja Tyńca. Na podstawie porównania wariantów melodycznych. STV 25(1987) z. 1, 15-40; J. Nowak, Analiza źródloznawcza rękopisu muzycznego Ms. 3 z Biblioteki Seminarium Duchownego we Włocławku. Muzyka religijna w Polsce. Materiały i studia IX, Wwa 1988, 243-322; I. Pardon, Analiza muzykologiczna gradualu cysterskiego z XIV wieku, pochodzącego z klasztoru w Paradyżu przechowywanego w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu (sygn. ms 69), Lb 1988 (mpsBKUL); I. Pawlak, Graduały piotrkowskie jako przekaz chorału gregoriańskiego w Polsce po Soborze Trydenckim, Lb 1988; J. Pikulik, Analiza źródloznawcza Gradualu Tynieckiego Ms. b.s. z Biblioteki Narodowej w Warszawie, Muzyka religijna w Polsce. Materiały i studia IX, Wwa 1988, 139-242; KZSP IV z. 1, 134-135, z. 2, 73, z. 4, 35-40, V z. 3,51, XI z. 18,72-74. VII (seria nowa) z. 1,96-98.

2. Najstarsze g. polskie i l u m i n o w a n e należą do grupy
cysterskich i datowane są na poł. XIII w.; stylistycznie nawiązują
do sasko-turyńskiej szkoły miniatorskiej, co uwidacznia
się w zoomorficznej plecionce taśmowej (w dekoracji inicjalnej)
oraz w bizantynizujących typach postaci i szatach o zygzakowatych,
nieco uproszczonych liniach (w kompozycjach figuralnych);
najbardziej typowe cechy tej szkoły wykazuje G. z
Lubiąża (BUWr IF 414) i G. z Kamieńca Ząbkowickiego
(BUWr IF 412), łączący w sobie cechy malarstwa sasko-turyńskiego
z wczesnogot. (na co wskazują inicjały kaligraficzne z
filigranowym ornamentem franc, proweniencji).

W in. późnoromańskich g. z Mazowsza i Małopolski, powstałych
między poł. XIII a pocz. XIV w., np. G. Bolesława
II Mazowieckiego i 3 G. klarysek ze Starego Sącza, zarówno w
dekoracji zoomorficznej jak i w przedstawieniach figuralnych
mieszają się elementy rom. z gotyckimi.

Iluminacje g. powstających od czasów istnienia sztuki got.
podlegały tym samym wpływom i zmianom co malarstwo, zarówno
ścienne, jak i tablicowe. W XIV w. w skryptoriach cysterskich
wystąpiła tendencja do powiększania w inicjałach
ornamentyki filigranowej, wzbogacanej o przedstawienia figuralne
dość dużych rozmiarów (np. G. pelpliński z 1360-70,
BSemPl L 13); tendencja ta utrzymywała się do końca średniowiecza.

Z XV w. do najwybitniejszych pod względem artyst.
zaliczał się G. łęczycki z 1467 (spalony w czasie II wojny świat.), dekorowany prawdopodobnie przez wikarego krak.
Mikołaja Seteszę; inicjały tego g. łączyły w sobie styl miękki
z łamanym. Styl późnogot. z 1470-95 prezentuje m.in. G. augustiański
z 1493, przeznaczony dla krak. konwentu (BN
3035).

Elementy późnego gotyku i flamandzkiego renesansu
zawiera G. Jana Olbrachta (—» graduały polskie 1); na jego
dekorację składa się kilkaset inicjałów ornamentalnych i kilkadziesiąt
z przedstawieniami narracyjnymi, w tym kilka całostronicowych.
Z XVI w. wymienić należy także G. brata Wiktoryna
1536 z licznymi scenami figuralnymi w inicjałach i roślinną
dekoracją marginalną ujętą w duchu renesansowym
(BDomKr 6).

W XVI w. w dekorację marginalną wkomponowywano
herby, np. w G. gnieźnieńskim. Do ciekawych, już o
dekoracji barokowej, należy G. z 1644 (BKarmKr), wyróżniający
się bordiurą, w której przeważają motywy roślinne; w
inicjałach mieszczą się sceny figuralne.

Integralną część g. stanowiła ich oprawa wykonywana zazwyczaj
z desek i obciągnięta skórą; oprawy późnorom. i wczesnogot.
posiadały najczęściej narożne okucia mosiężne lub
brązowe o motywach zoomorficznych i pośrodku ażurową rozetę
(podobną oprawę ma G. Jana Olbrachta); miejsce rozety
zajmowały niekiedy przedstawienia figuralne, np. MB z Dzieciątkiem
(G. Z 1644) lub świętych po stronie przeciwnej (np.
Eliasza i Abdiasza w G. z XVII w., BKarmKr).

M. Bersohn, O iluminowanych rękopisach polskich, Wwa 1900; F. Kopera. L. Lepszy. Iluminowane rękopisy księgozbiorów Ojców Dominikanów i Ojców Karmelitów w Krakowie. Kr 1926; W. Terlecki, Miniatury G. z fundacji króla Jana Olbrachta. Źródła artystyczne miniatur i stosunek do grafiki zachodniej. Koloryt i ikonografia. Lw 1939; KZSP V z. 3.51; B. Miodońska. Iluminacje krakowskich rękopisów z 1. potowy wieku XV w Archiwum Kapituly Metropolitalnej na Wawelu. Kr 1967; tenże. Iluminacje G. bernardyńskiego fundacji Odrowążów. RKr 39 (1968) 39-62; Z. Rozanow. Ikonografia rękopisów biblioteki cystersów w Pelplinie a ich gatunki literackie, w: Treści dzieła sztuki. Wwa 1969. 33-53; DSP I-II; H. Mędrek. Iluminacje G. L 13 w Bibliotece Seminarium Duchownego w Pelplinie. SPelp 5 (1975) 296-313; A. Karlowska-Kamzowa. Gotyckie rękopisy iluminowane na Pomorzu Wschodnim. Problemy badawcze. ZN KUL 27 (1984) z. 2, 37-53.

Kefasz · 12-12-2015, 17:26:28

Leonard Solecki

1842-01-04 - 1915-06-28 | ksiądz

Biografia ▶

wersja interaktywna | drukuj

Biogram pochodzi z XL tomu Polskiego Słownika Biograficznego opublikowanego w latach 2000-2001.
.

Solecki Leonard (1842–1915), ksiądz, wydawca, działacz ruchu muzycznego w Galicji. Ur. 4 I w Chlebowicach Wielkich w Rzeszowskiem, był synem Leonarda (zm. 1849), zubożałego szlachcica, i Marii z Ostrowskich, stryjecznym bratem bpa przemyskiego, Łukasza (zob.).

We Lwowie S. ukończył szkołę elementarną i małe seminarium. Tam też w l. 1855–62 uczęszczał do II Gimnazjum, a następnie do seminarium duchownego. W r. 1863 przystąpił do powstania; 2 VII t.r. wziął udział w bitwie pod Radziwiłłowem na Wołyniu. Być może już po kilku dniach wrócił do Lwowa, gdzie od 2. półr. zim. 1864 kontynuował naukę w seminarium duchownym. W r. 1867 przyjął S. święcenia kapłańskie. Przez pierwsze pół roku był wikarym w Kozowej (pow. brzeżański), a w l. 1868–74 – w Kąkolnikach (pow. rohatyński). Przeniesiony następnie jako wikariusz do katedry we Lwowie (1874) rozwinął działalność wydawniczą (muzyczną i religijną), społeczną i charytatywną. Wespół z Jadwigą z Zamoyskich Sapieżyną założył we Lwowie dom pracy dla ubogich, przyczynił się do ożywienia działalności Tow. św. Wincentego à Paulo. Objął kierownictwo Tow. św. Józefa z Arymatei, które udzielało bezpłatnych pogrzebów ubogim oraz działał w Stow. Katolickim Młodzieży Rękodzielniczej «Skała».

W czasie swego wikariatu w l. 1874–83, S. pisał, opracowywał i wydawał nakładem własnym we Lwowie broszury religijne (np. Historia cudownego obrazu w archikatedrze lwowskiej Najświętszej Panny Łaskawej..., Lw. 1876), różnego rodzaju modlitewniki, rozmyślania i podręczniki liturgiczne. W katedrze lwowskiej pełnił S. funkcję kantora, uczył też śpiewu gregoriańskiego w seminarium duchownym. Opracował Elementarz do nauczania w sposób praktyczny i przystępny śpiewu i teorii muzyki (Lw. 1876; trzy kolejne wydania tego podręcznika, polecanego do użytku szkolnego przez Radę Szkolną Krajową i Tow. Muzyczne, zostały szybko wyczerpane). Później, zachęcony sukcesem, przygotował Szkołę dla samouków na klawiaturowym instrumencie i śpiewu (Lw. 1883). W l. siedemdziesiątych ogłosił wiele śpiewników na użytek chórów parafialnych, m.in.: Śpiewy kościelne w nutach... (Lw. 1876), Zbiór (80) pieśni kościelnych... ([Lw.] 1876), Zbiór 32 łatwych i śpiewanych pieśni na 1 i 2 głosy, między tymi trzy Msze zastosowane do wydania Bordesego z towarzyszeniem organu lub fortepianu (Lw. 1876; Wyd. 2 poprawione i rozszerzone, cz. 1, Lw. 1882). Również nakładem własnym wydał Cantionale ecclesiasticum... (Campoduni 1878), w której oprócz śpiewów gregoriańskich znajdowały się hymny i nauka śpiewu greogriańskiego po polsku. Z myślą o uczniach szkół średnich opracował: Zbiór 100 pieśni kościelnych dla użytku młodzieży. Śpiewy kościelne w nutach... (Lw. 1876, do r. 1881 ukazało się osiem wydań). Dla ożywienia uczuć religijnych przygotował Szopkę, czyli Przedstawienie Jasełki w kolendach i obrazach scenicznych zestawione ze znanych kolend (Lw. 1876; kolejne wydania ukazały się pod nieco zmienionymi tytułami, Wyd. 5. pt. Jasełka. Oratorium ludowe do słów Soleckiego z muzyką Wilhelma Czerwińskiego, Kr. 1909 ). Początkowo przeznaczone tylko do śpiewu, później opracowane «wg sztuki dramatycznej», Jasełka były wystawiane z sukcesem nie tylko w galicyjskich szkołach parafialnych, ale i w teatrze lwowskim, a nawet w Petersburgu (w szkole przy kościele św. Katarzyny). W r. 1876 S. wydał we Lwowie pieśni świeckie: Zbiorek solów, duetów i kwartetów z akompaniamentem. Z dodatkiem kwartetów na głosy męskie oraz Zbiorek pieśni światowych w kwartetach. Aktywność S-ego w popularyzowaniu muzyki religijnej nie była jednak wsparta fachową wiedzą muzyczną, stąd też w jego zbiorach pieśni i utworów na organy znajdowały się usterki i błędy harmoniczne (K. Mrowiec ocenia je jako dyletanckie). Kilkakrotnie wyjeżdżał do Monachium i Mediolanu celem poznania tamtejszej muzyki kościelnej. Latem 1881 uczestniczył w pielgrzymce «słowiańskiej» do Rzymu.

Pod wpływem niemieckiego ruchu cecyliańskiego, S. stał się orędownikiem odnowy muzyki w Kościele katolickim (O muzyce kościelnej, ,,Przegl. Lwow." 1877). W kwietniu 1881 zainicjował we Lwowie wydawanie pierwszego w Polsce czasopisma ,,Muzyka Kościelna Parafialna", (,,Muz. Kośc."), przeznaczonego dla duchowieństwa, organistów i miłośników muzyki liturgicznej. Przez pierwsze trzy lata (1881–3) był wydawcą, właścicielem i redaktorem, a także autorem ukazujących się w tym dwumiesięczniku tekstów. Jego nakładem ukazał się ,,Kalendarz wydawnictwa Muzyki Kościelnej Parafialnej na rok Pański 1882" (Lw. 1881) i na r. 1883 (Lw. 1882). S. szczególną uwagę zwracał na kształcenie organistów, w tej sprawie napisał artykuł O szkole organistów, (,,Muz. Kośc." 1883 nr 7). Przyczynił się do założenia (1881) Tow. Wzajemnej Pomocy Organistów, którego został wiceprezesem. Dla potrzeb organistów wydał ,,Directorium chori, czyli uporządkowane zebranie antyfon, psalmów, hymnów, wierszy i responsoriów tudzież innych ceremonii roku kościelnego..." (Lw.–W.–P. 1882; oprac. tego zbioru dokonał w r. 1890 Władysław Rzepko, ,,Muzyka organowa. Zbiór preludyj celniejszych autorów we wszystkich tonacjach stopniowo ułożony..."). W r. 1883 opublikował broszurę Parę słów o muzyce kościelnej, mianowicie o chorale, śpiewie figuralnym i muzyce instrumentalnej z dodatkiem przepisów liturgicznych dotyczących muzyki kościelnej (Lw.). W r. 1883 zainicjował założenie we Lwowie Galicyjskiego Tow. św. Cecylii (był jego prezesem w dekanacie lwowskim).

W kwietniu 1883 opuścił S. Lwów, aby objąć probostwo w Milczycach (diec. przemyska). W związku z tym musiał ograniczyć prace wydawnicze, a w końcu ich zaniechać; przestał redagować ,,Muz. Kośc." (przejęta i redagowana w l. 1895–1903 przez ks. Józefa Surzyńskiego z Poznania, osiągnęła wyższy poziom fachowy). W r. 1887 objął S. probostwo w Brzeżanach; założył tam w r. 1888 Tow. św. Cecylii, przyczynił się do powstania ochronki, którą powierzył opiece sióstr służebniczek. Obawiając się zniszczenia mniejszości polskiej, S. podjął akcję budowy kościołów i kaplic rzymskokatolickich «jako warowni na kresach», przeznaczając na ten cel dochody ze swego beneficjum plebańskiego. Wybudował murowany kościół w Milczycach, miał udział w budowie kościołów m.in. w Kotowie (1891), Kuropatnikach (jako kościół wotywny z okazji setnej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja), w Mieczyszczowie, Hinowicach, Baranówce oraz kaplice na Chatkach na przedmieściu Brzeżan, Szybalinie, Kozłowie, Dryszczowie. W kościele w Brzeżanach jego staraniem wykonano stalle w stylu gotyckim, a cały kościół wyłożono (w l. 1902–3) posadzką z płyt mozaikowych. Własnym kosztem odnowił tamtejszą plebanię. Przedsięwzięcia budowlane S-ego doprowadziły do ruiny plebańskie beneficjum, toteż konsystorz arcybiskupi przydzielił mu na sześć lat jako administratora ks. Stanisława Wałęgę. Mimo, że obowiązki duszpasterskie spełniał z gorliwością, S. nigdy nie wygłaszał kazań. Zmarł na cholerę 28 VI 1915; pochowany został w grobowcu pod kaplicą cmentarną w Brzeżanach.

Estreicher w. XIX; Podr. Enc. Kośc.; Słown. Muzyków Pol., II; Słown. Pol. Teologów Katol.; – Jastrzębski K., Śp. X. L. Ostoja Solecki, ,,Gaz. Kośc." 1916 nr 9; Mrowiec K., Polska pieśń kościelna w opracowaniach kompozytorów XIX w., L. 1964; Poliński A., Dzieje muzyki polskiej w zarysie, Lw. 1907; – Catalogus venerab. cleri [...] Archidioeceseos Leopolitanae z l. 1877–1911; – Czarnecki J., Brzeżany. Pamiątki i wspomnienia, Lw. 1905 s. 50; Jahres-Bericht des kaiserl. königl. zweiten Ober-Gymnasiums in Lemberg für das Schul-Jahr 1862, Lemberg 1862 s. 40; Steiner A., Brzeżany na widowni bojowej. Wspomnienia dziejowe od 26 sierpnia 1914 do 9 lutego 1918 r., Brzeżany 1925 s. 12, 36–7; – ,,Bonus Pastor" 1881 nr 7 s. 54–5, nr 24 s. 194; ,,Echo Muzycz. Teatr. i Artyst." 1881 nr 15/16, 1890 nr 375, 1895 nr 602; ,,Gaz. Narod." 1873 nr 123; ,Muzyka Kośc. Paraf." (Lw.) R. 1–3: 1881–3; – AP w Kr., Oddz. na Wawelu: Arch. Goetza Okocimskiego, rkp. 190.

Leon Tadeusz Błaszczyk

Bartek · 25-04-2016, 06:17:51

Czy komuś z Miłych Państwa znane jest miejsce przechowywania jakiegoś antyfonarza zawierającego ten dodatek?

"Melodje na laudesy i na nieszpory do officjów o Patronach Polskich i Szwecji, jako dodatek do mniejszego antyfonarza rzymskiego, wydane zostały r. 1892 u Pusteta w Regensburgu, 8-o, str. 79, przez ks. Józefa Surzyńskiego p. t. Officia propria SS. Patronorum Regni Poloniae et Sueciae. Melodje do antyfon czerpane są już to z antyfonarzy krakowskich z XVI i XVII wieku, już to przeważnie z cennego rękopisu katedry Gnieźnieńskiej z XVI wieku. Antyfony do nowszych officjów są układu ks. Surzyńskiego. Melodje hymnów wyjęte zostały z psałterza, wydanego w Krakowie 1716 r. z polecenia biskupa Kazimierza Łubieńskiego. Tekst pod melodjami przedrukowany został z patronału, wydanego r. 1880 u Pusteta z polecenia kard. Ledochowskiego." (cyt. za: A. J. Nowowiejski, Wykład liturgji Kościoła katolickiego, tom III, s. 246)

Kefasz · 10-05-2016, 21:27:43

Mam Nieszporał cecyliański z patronałem wrocławskim.

Kefasz · 11-09-2017, 18:36:07

za https://www.estreicher.uj.edu.pl/staropolska/baza/?offset=86820&limit=30&sort=nazwisko_imie&order=1&

Psalterium secundum morem ecclesiae Cracoviensis dyoecesis. Cracoviae, Haller, 1518.

{Psalterium} cum antiphonis. et hymnis notatis secundum ordinationem veram ecclesie Cathedralis Vladislaviensis. {b. r. 1504?}
folio, k. 11 i 1-11, 14-26, 31—42, 44— 90, 98—100, 103, 102. 103, 104—123. 124, 124, 125—132, 134—139 (reszty niema). Druk na pergaminie (1504?). — Na k. 4 powiedziano: Ad obuiandum multarum ecclesiarum presertim dyoecesis Cracouien. defectui, quod propter raritatem scriptorum euenit: itaqne plures libris ac ecclesiasticis. pro choro necessarijs ab annis pluribus caruere, carentque ad presons. Vt ergo huic succurratur inopie. diuinique officij euitetur negligentia de mandato Reuerendissimi domini episcopi Vladislauiensis, prouidus vir dominus Joannes Haller... ecclesiae predicte Vladislauiensis. sumto: hoc psalterium. debite reuisum. in sua officina imprimi propriis impensis voluit et fecit Hymnos etiam... plures... addidit. Wierzbowski III 2008.

{Psalterium} secundum ritum Officij Romani, ex Decreto Sacrosancti Concilij Tridentini restituti. per hebdomadam dispositum. Cum Antiphonarum, Psalmorum, Hymnorum, totiusque Officij cantu et notis, iuxta consuetudinem Provinciae Polonae. Jussu et auctoritate Ill. Dn. D. Cardinalis Radivili Episcopi Cracoviens. pro accessitate Dioecesis suae, editum et approbatum.

Cracoviae, In Officina Typographica Andreae Petricovij Anno Domini M.D.XCIX. (1599).
folio, k. 1, str. 277 i k. 1 Indexu. Na odwr. str. karty tytułowej znajduje się orzeł biały ze składanym herbem Jerzego Radziwiłła i dedykacyą z wierszem łacińskim Andrzeja Schonaeusa. Przed dwudziestu laty swój egzemplarz Callier sprzedał Xciu Radziwiłłowi za cenę 600 marek. Muz. Narod.

{Psalterium} Secundùm Ritum Officii Romani, ex Decreto SS. Concilij Trident: restituti. Per hebdomadam dispositum, cum antiphonarum, psalmorum, hymnorum nouorum, totiusque officij cantu & notis, ex vsu & consuetudine Prouinciae Poloniae nunc demum ad nouissimam Breuiarij Romani editionem restitutum. Auctoritate Illustrissimi et Reverendissimi Domini, D. Petri Gembicki, Dei & Apostolicae Sedis Gratia, Episcopi Cracouiensis Ducis Seueriensis. Cum gratia & privilegio S. R. M.
Cracoviae, In Officina Viduae et Haeredum Andreae Petricouij. S. R. M. Typographi, Anno Domini, M.DC.LIV. (1654).

folio, k. 2, str. 285 i k. 1 indexu. Na str. odwr. tytułu: In arma Petri Gembicki, herb Nałęcz i 8 wierszy z podp.: Stanislaus Theodorus Petricovius. — Dedyk. : Petro Gembicki episc. crac. Relictus filius Stanislaus, cum vidua matre... haeredes Andreae Petricovij. Czartor. — Jagiell. — Muz. Narod.

{Psalterium Secundùm Ritum Officii Romani, ex Decreto SS. Concilij Trident: restituti. Per hebdomadam dispositum, cum antiphonarum, psalmorum, hymnorum nouorum,} tutiusque officii cantu et notis, ex usu et consuetudine Provinciae Poloniae, nunc demum auctoritate Casimiri Łubieński Episcopi Crac.. Ducis Severiae ad novissimam Breviarij Romani editionem restitutum.
Cracoviae 1716. Typis Universitatis.
folio, str. 296, index k. 1. (Z nutami muzycznemi). Pod dedyk. do Łubieńskiego, podp.: Professores Collegij Maj. in Universitate Crac.

Kefasz · 11-09-2017, 18:39:23

PSAŁTERZ, ANTYFONARZ I GRADUAŁ SĄ W BIBLIOTECE SEMINARIUM PRZEMYSKIEGO!

http://bsdprz.one.pl/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=61973&query_desc=pb%3AAndreae%20Petricouij%2C%20S.R.M.%20Typographi%2C%20%23relevance_dsc

Psalterium secundum ritum Officij Romani ex decreto Sacrosancti Concilij Tridentini restituti : per hebdomadam dispositum. Cum Antiphonarum, Psalmorum, Hymnorum; totiusque Officij cantu et notis, ad uniformem Ecclesiarum per uniformem Ecclesiarum per universas Regni Poloniae Prouicias usum.

Wydawca: Kraków / Piotrkowczyk A. ; Cracoviae : Andreae Petricouij, S.R.M. Typographi, 1614
Opis: [2] k., 277 s., [1] s. : nuty ; 35x24 cm opr. sk., deska, ślady zapięć metal.

http://bsdprz.one.pl/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=61965&query_desc=antiphonarium%20%23relevance_dsc

Antiphonarium iuxta ritum Breuiarij Romani ex decreto Sacrosancti Concilij Tridentini restituti et Pij V. Pont:Max. iussu editi. : Ad uniformem Ecclesiarum per uniuersas Regni Poloniae prouincias usum congestum Authoritate et consensu Illustriss: et Reuerendissimorum DD. Archiepiscopi Gnesnensis et Prouincialium Regni Poloniae Episcoporum, editum.
Wydawca: Kraków / Piotrkowczyk A. ; Cracoviae : Andreas Petricouius, Typographus Cracouien, 1600
Opis: [4], 474 s., nuty ; 35x25 cm opr. półpł.

http://bsdprz.one.pl/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=63146&query_desc=antiphonarium%20%23relevance_dsc

Antiphonarium iuxta ritum Breviarii Romani ... : ad uniformem usum congestum, accommodatum ... Editio 2 correctior et auctior. Cum supplemento de Sanctis noviter Breviario Romano per S. Sedem apostolicam insertis.
Wydawca: Avignon / Bramereau I. ; Kraków / Piotrkowczyk A. ; Cracoviae : officina Haered. et Viduae Andr. Petricovii, 1645
Opis: 435, 125 s. : nuty ; 37x26 cm opr. sk., deska.

http://bsdprz.one.pl/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=62766&query_desc=pb%3AAndreae%20Petricouij%2C%20S.R.M.%20Typographi%2C%20%23relevance_dsc

Graduale Romanum de Tempore et Sanctis : Ad ritum Missalis ex decreto Sacrosancti Concilij Tridentini restituti et Pij V. Pont:Max:iussu editi ... Addita sunt praeterea Officia Patronorum Regni Poloniae propria. Ad uniformem Ecclesiam per uniuersas Regni Poloniae Prouincias usum.
Wydawca: Kraków / Piotrkowczyk A. ; Cracoviae : Andreae Petricouij S.R.M. Typographi, 1614
Opis: [2], LII, 385, 107, [3], 12] s. : nuty ; 35x24 cm opr. sk.

Kefasz · 03-09-2022, 20:23:10

I dziesięć lat później zaglądam do tego wątku aby znaleźć rzeczy których szukam. Miałem słuszne przeczucie, by założyć ten themat.