Spuśćcie rosę, niebiosa (Msza roratnia)

[Jarek]

Msza roratnia

ŚPIEW NA WEJŚCIE
W: Ref. Spuśćcie rosę, niebiosa z góry, * a obłoki niech spuszczą * z deszczem Sprawiedliwego. * Niech się otworzy ziemia, * niech się otworzy ziemia * i zrodzi Zbawiciela.
K: 1. Niebiosa opowiadają chwałę Bogu, * a widnokrąg rozgłasza dzieła rąk Jego. * Ref.
K: 2. Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, * jak była na początku i teraz, i zawsze i na wieki wieków. Amen. * Ref.

ŚPIEW MIĘDZYLEKCYJNY
W: Podnieście w górę bramy, szczyty wasze, * rozstąpcie się odwieczne drzwi. * Niech wnijdzie chwały Król, chwały Król. *
K: Któż godzien wstąpić na górę Pańską lub kto może stanąć na świętym miejscu Jego? * Człowiek rąk niewinnych i czystego serca.

ŚPIEW PRZED EWANGELIĄ
K: Alleluja, * W: alleluja *
K: Zdrowaś Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą, * Błogosławionaś Ty między niewiastami. * W: Alleluja.

PRZYGOTOWANIE DARÓW
W: Ref. Zdrowaś Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą, * błogosławionaś Ty między niewiastami * i błogosławiony owoc żywota Twojego.
K: A Maryja rzekła do Anioła: * „Jakże się to stanie, skoro męża nie znam?” * Ref.

KOMUNIA
W: Ref. Oto Panna pocznie i porodzi Syna, * i nazwą imię Jego Emanuel.
K: 1. Pobłogosławiłeś, Panie, ziemi Twojej, * wywiodłeś z niewoli ród Jakuba! * Ref.
K: 2. Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu, * jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen. * Ref.

[knrdsk1]

A skąd ta "Msza roratnia"? Czy to "tradycyjne śpiewanie", czy współczesny wytwór?

[Rorantysta]

Dawna msza roratna to "W czasie smutnym adwentowym". Tu po układzie części widać, że jest to dostosowane do nowego rytu. Teksty pochodzą z formularza Mszy o błogosławionej Maryi Dziewicy w Adwencie, ale tłumaczenie nie jest to samo, co w mszale. Nie wiem też dlaczego zamienione są teksty wersetów Introit z Communio. Przypuszczam, że to współczesna adaptacja z któregoś ze śląskich śpiewników, bo tam najsilniejsze jest przywiązanie do formy pieśni mszalnych.

[Jarek]

Powyższa Msza roratnia pochodzi ze śląskiego modlitewnika – „Drogi do nieba”. Nie wiem, czy znajdowała się już w jej pierwszym wydaniu (1903) opracowanym przez ks. Ludwika Skowronka (jak ktoś ma, może sprawdzić) ale wiem, że co najmniej na Śląsku Opolskim i Górnym Śląsku ta Msza to najczęściej spotykany śpiew podczas Mszy o Najświętszej Maryi Pannie w Adwencie. Właściwie w porządnych parafiach Mszę tę znają na pamięć zarówno stare dziadki i babcie, jak i dzieci – wierni raczej nie wyobrażają sobie, aby w czasie Rorat śpiewać coś innego. Mój proboszcz twierdzi, że śpiewał tę Mszę jako małe dziecko, a ten piękny śpiew był czymś, na co wyczekiwało się co roku. Oznacza to, że lud śpiewał to znacznie wcześniej niż komukolwiek śniło się o czymś takim jak NOM. To jest śpiew tradycyjny.
Tekst oparty jest zdecydowanie na formularzu Mszy roratniej z formy nadzwyczajnej (jednak jak łatwo zauważyć, formularz z formy zwyczajnej pochodzi z tego z formy nadzwyczajnej). Porównajcie sobie:



W Mszale rzymskim z dodaniem nabożeństw nieszpornych (Tyniec 1949) jest po polsku (ale miejmy na uwadze, że wtedy obowiązywał inny przekład Biblii, ponadto polskie tłumaczenie jest tylko dodatkowe):

INTROIT
Iz 45,8 O spuśćcie rosę, niebiosa, z góry! Obłoki niech ześlą z deszczem Sprawiedliwego. Niech się otworzy ziemia i zrodzi Zbawiciela.
Ps 85 (84),2 Łaskę okazałeś, Panie, ziemi swojej: przywróciłeś z niewoli potomków Jakuba.
V. Chwała Ojcu...

GRADUAŁ
Ps 24 (23),7 O bramy, podnieście wierzchy swoje i otwórzcie się wrota odwieczne, niech wnijdzie Król chwały.
Ps 24 (23),3-4 Któż godzien wstąpić na górę Pańską? Któż ma stanąć na świętym miejscu Jego? Człowiek niewinnych rąk i serca czystego.

ALLELUJA
Alleluja, alleluja.
Łk 1,28 Zdrowaś, Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą; błogosławionaś Ty między niewiastami.
Alleluja.

OFERTORIUM
Łk 1,28 i 42 Zdrowaś, Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą; błogosławionaś Ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twojego.

KOMUNIA
Iz 7,14 Oto Panna pocznie i porodzi Syna i nazwą Imię Jego Emmanuel (Bóg z nami).




W Mszale rzymskim (Poznań 1963) jest po polsku (tu też polskie tłumaczenie jest tylko dodatkowe):

INTROIT
Iz 45,8 Niebiosa, spuśćcie rosę z góry, a obłoki niech zleją z deszczem Sprawiedliwego. Niech się otworzy ziemia i zrodzi Zbawiciela.
Ps 85 (84),2 Łaskawy okazałeś się, Panie, dla Twej ziemi, na dobre odmieniłeś los Jakuba.
V. Chwała Ojcu...

GRADUAŁ
Ps 24 (23),7 Bramy, podnieście swe szczyty i rozstąpcie się, prastare podwoje, aby mógł wkroczyć Król chwały.
Ps 24 (23),3-4 Kto wstąpi na górę Pana lub stanie na świętym Jego miejscu? Człowiek rąk nieskalanych i czystego serca.

ALLELUJA
Alleluja, alleluja.
Łk 1,28 Zdrowaś, Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą, błogosławionaś Ty między niewiastami.
Alleluja.

OFERTORIUM
Łk 1,28 i 42 Zdrowaś, Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą, błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławiony owoc żywota twojego.

KOMUNIA
Iz 7,14 Oto Panna pocznie i porodzi Syna i nazwą imię jego Emmanuel (Bóg z nami).




Natomiast w Mszale rzymskim dla diecezji polskich (Poznań 1986) jest:

ANTYFONA NA WEJŚCIE
Por. Iz 45,8 Niebiosa, spuście Sprawiedliwego jak rosę, * niech jak deszcz spłynie z obłoków, * niech się otworzy ziemia i zrodzi Zbawiciela.

ANTYFONA NA KOMUNIĘ
Iz 7,14 Oto Panna pocznie i porodzi Syna, * i nazwą Go imieniem Emmanuel.



A jakie jest źródło przestawienia części Introitu z Komunią tego nie wiem. Podobnie nie wiem co z Mszą roratnią może mieć wspólnego W czasie smutnym adwentowym lub Hejnał wszyscy zaśpiewajmy.

[Jarek]

Nuty.
Jakość niestety nie najlepsza - nie potrafię lepiej zeskanować bo książeczka jest gruba.

Źródło: "Droga do nieba. Katolicki modlitewnik i śpiewnik" (Opole 2001).

[Rorantysta]

Wyszukałem w googlu, że autorem tego opracowania jest ks. prof. Romuald Rak (1920-2003). Sądzę, że powstało w okresie przejściowym reformy liturgicznej, czyli w latach 60-tych XX w. ale konkretnej daty nigdzie nie namierzyłem.

[organista1]

 Druga z mszy roratnich zamieszczona została w Chorale Opolskim. Jej autor, ks. R. Rak, z tego co wyczytałem skomponował ją również dla potrzeb liturgii przedsoborowej. Wymieniona msza pod względem formy i treści różni się od poprzedniej. Jej części to: Śpiew na wejście; Śpiew międzylekcyjny; Przygotowanie darów; Komunia. Wszystkie z wymienionych części, także śpiew międzylekcyjny, posiadają formę psalmodyczną (antyfona, werset, antyfona). Melodie w całości pochodzą z inwencji własnej kompozytora, teksty zaś są dosłownym, nierymowanym tłumaczeniem liturgii łacińskiej. W omawianym cyklu uwagę przyciąga psalm responsoryjny. Zgodnie z czasem swojego powstania, różni się on od psalmów zamieszczonych w Lekcjonarzu mszalnym. Antyfona jest dosyć rozbudowana (trzy zdania) i połączona z jednym wersetem. Psalm ten czasami też stosuje się (szczególnie na Śląsku) jako pieśń adwentową. Melodyka tej mszy ma wysoką wartość muzyczną. Tak jak już Jarek napisał Ślązacy nie wyobrażają sobie Adwentu i Rorat bez tej mszy.

[Bartek]

Msza "Spuśćcie rosę, niebiosa", z wersetem "Pobłogosławiłeś" zarówno na Introit, jak i na Communio, stanowiła część propozycji polskich propriów na ważniejsze święta i okresy roku liturgicznego, zaprezentowanych przez ks. Raka w odpowiedzi na daną przez Sobór - aczkolwiek uzależnioną od decyzji Konferencji Episkopatu - możliwość wykonywania tychże w języku narodowym podczas mszy śpiewanej.

Wspomniane propria wraz z cyklem części stałych (tu jeszcze potrójne Kyrie w układzie kantor / schola / wierni) opublikował ks. Rak w książeczce "Msza recytowana i śpiewana" (Wydawnictwo Kurii Diecezjalnej, Katowice 1965). Przy mszy roratniej zamieszczono uwagę, że jest ona "powszechnie śpiewana" na Śląsku.

[Jarek]

http://www.youtube.com/watch?v=ltwsqwlCMWM&list=PL347FAA303962D6C7

http://gloria.tv/?media=368693

[Mozart_WA]

A oto nutki do tej mszy, autorstwa ks. Raka