Stopnie udziału wiernych w śpiewie.

[braciszek m]

29. Do pierwszego stopnia należą:
a) w obrzędach wejścia:
- pozdrowienie kapłana z odpowiedzią ludu,
- modlitwa,
b) w liturgii słowa:
- aklamacje przy Ewangelii,
c) w liturgii eucharystycznej:
- modlitwa nad darami ofiarnymi,
- prefacja z dialogiem i Sanctus,
- doksologia kończąca kanon,
- modlitwa Pańska ze wstępem i embolizmem,
- Pax Domini,
- modlitwa po Komunii,
- formuły odesłania wiernych.

30. Do drugiego stopnia należą:
a) Kyrie, Gloria i Agnus Dei,
b) Symbol,
c) Modlitwa wiernych.

31. Do trzeciego stopnia należą:
a) śpiew przy procesji wejścia i komunii,
b) śpiew po Lekcji,
c) alleluja przed Ewangelią,
d) śpiew na ofiarowanie,
e) śpiew tekstów Pisma świętego (chyba że bardziej odpowiednim byłoby ich czytanie).

(MUSICAM SACRAM)

czy w Państwa parafiach, wspólnotach te stopnie są przestrzegane?? U mnie niestety nie. A chcę poznać realia całej Polski..

[Hyacinthus z Rządkowic]

Nie są, i z obserwacji wnioskuję że nie będą. Problem jest niestety w mentalności źle uformowanego duchowieństwa, które na ogół swój status w Zgromadzeniu liturgicznym odbiera nie jako nader szczególną i główną, ale jednak jedną z wielu posług i funkcji w Zgromadzeniu podporządkowanych wymogom prawodawstwa liturgicznego; a raczej jako występ pt. "ja tu rządzę" (z fałszywym na wskroś w takich wypadkach pojmowaniem działania "in persona Christi") - i w tym momencie wszelka nieznajomość dokumentów liturgicznego prawodawstwa Kościoła pogłębia problem do granic absurdu czasem...

[Rorantysta]

Nie da się odpowiedzieć generalnie. Śpiew w niektórych miejscach liturgii zanikł całkowicie, w innych się utrzymuje. W poszczególnych obrzędach mszy śpiew można usłyszeć:

29. Do pierwszego stopnia należą:
a) w obrzędach wejścia:
- pozdrowienie kapłana z odpowiedzią ludu,
- modlitwa,

pozdrowienie kapłana - bardzo rzadko
modlitwa - bardzo rzadko albo wcale

b) w liturgii słowa:
- aklamacje przy Ewangelii,

bardzo rzadko, właściwie tylko przy okazji większych uroczystości

c) w liturgii eucharystycznej:
- modlitwa nad darami ofiarnymi,
- prefacja z dialogiem i Sanctus,
- doksologia kończąca kanon,
- modlitwa Pańska ze wstępem i embolizmem,
- Pax Domini,
- modlitwa po Komunii,
- formuły odesłania wiernych.

modlitwa nad darami - bardzo rzadko
prefacja z dialogiem - rzadko
Sanctus - bardzo często
doksologia kończąca kanon - prawie zawsze
modlitwa Pańska - często
wstęp - średnio często
embolizm - rzadko
Pax Domini - rzadko
modlitwa po Komuni - bardzo rzadko
formuły odesłania wiernych - średnio często

30. Do drugiego stopnia należą:
a) Kyrie, Gloria i Agnus Dei,

często

b) Symbol,

nigdy (chyba, że po łacinie)

c) Modlitwa wiernych.

kiedyś średnio często, ostatnio bardzo rzadko

31. Do trzeciego stopnia należą:
a) śpiew przy procesji wejścia i komunii,

bardzo często

b) śpiew po Lekcji,
c) alleluja przed Ewangelią,

bardzo często

d) śpiew na ofiarowanie,

bardzo często

e) śpiew tekstów Pisma świętego (chyba że bardziej odpowiednim byłoby ich czytanie).

prawie nigdy (powinienem napisać nigdy, ale przez wzgląd na msze podczas festiwalu jarosławskiego, msze z udziałem SGS pojawia się tu "prawie")

Dużo zależy od celebransa, zwłaszcza przy pierwszym stopniu. Proporcje są zachwiane, gdyż niskiemu zaangażowaniu w śpiew celebransa towarzyszy normalna aktywność scholi lub organisty.
Moje uwagi dotyczą mszy niedzielnych i świątecznych. w dni powszednie msze są albo wyłącznie recytowane (bez organisty), albo jeśli jest organista proporcje są zachwiane jeszcze bardziej, gdyż celebrans nie śpiewa wcale.

[Hyacinthus z Rządkowic]

No więc właśnie problem w tym, że niestety z punktu widzenia organisty zmienić da się bardzo niewiele. Nam pozostaje w zasadzie dostosowanie się do celebransa. W kwestii wszelkich dialogów i aklamacji jest to oczywiste. Jakiś wpływ mamy jedynie na sposób wykonania części stałych, ale też nader ograniczony:

1. Obecnie nader często celebransi korzystają z III formy aktu pokutnego czyli "tropów kyrialnych", (z drugiej niezwykle rzadko). Jeśli zatem raz na jakiś czas tylko korzysta się z I formy czyli tzw. "spowiedzi powszechnej" - to jest to w zasadzie jedyna okazja by Kyrie w ogóle wykonać, i w związku z tym organista zasadniczo musi je zaśpiewać. Zresztą III wersja Ogólnego Wprowadzenia do Mszału Rzymskiego w p. 52 wyraźnie na opisanie sposobu wykonania tej części uzywa tylko i wyłącznie słowa "śpiew". Takie postawienie sprawy stawia pytanie o to, czy aby dyskutowany przez nas porządek ustanowiony przez Musicam sacram, jest w ogóle aktualny - jeśli bowiem zauważamy, że zasadniczo nie był on przestrzegany, a obecnie pojawiły się nowe normy liturgiczne naruszające ów układ, to czy raczej nie należałoby apelować do kompetentnej władzy kościelnej o uporządkowanie na nowo tych spraw?

2. Gloria - przyjęło się, że o sposobie wykonania zasadniczo decyduje celebrans: tam gdzie jest intonowane przez kapłana, organista musi się dostosować; tam gdzie intonuje organista czy kantor - zwykle po Kyrie wypada zrobić małą cezurę, by ewentualnie celebrans mógł zacząć recytację. Doświadczenie uczy, że niestety zwykle nie ranga obchodu liturgicznego, a znów "widzimisię" celebransa, kierowanie się innymi niż potrzeby liturgii względami (chęć przyśpieszenia celebracji gdy spodziewane jest długie okolicznościowe kazanie itp.) znów wypaczają w praktyce nakreślony przez Musicam sacram porządek.

3. Sanctus. Do niedawna kierowałem się zasadą, że Sanctus stanowi wraz z prefacją integralną całość, zatem, gdy celebrans śpiewał całą prefację, lub choćby poprzedzający ją dialog, lub też w zakończeniu prefacji wyraźnie zaznaczone jest, że lud "śpiewa" jednocząc się z chórami Aniołów - część tę intonowałem śpiewając, w innych wypadkach zaczynałem recytację, kierowałem się też oczywiście rangą obchodu liturgicznego. Jak widać znów sporo zależało od celebransa i jego wrażliwości, ale jakiś wpływ na bieg wydarzeń ze strony organisty był. III wersja OWMR w p. 79b znów używa wyłącznie słowa "śpiew", jednak w p. 148 i innych miejscach daje również możliwość recytacji.

4. Agnus Dei - zasadniczo przyjęło się, że wykonuje się ową aklamację jako śpiew. Bodaj kilka tylko razy zdarzyło mi się, że jak to mam w zwyczaju - pozostawiłem chwilę ciszy na czas przekazania sobie znaku pokoju (bowiem sam śpiew Agnus Dei towarzyszy obrzędowi Łamania Chleba) a śpieszący się celebrans zaczął recytować. Tu warto zaznaczyć, że śpiew ten winien być wykonywany w sposób następujący: wezwanie śpiewa kantor (organista) lub schola - lud zaś odpowiada "zmiłuj się nad nami" i "obdarz nas pokojem", III OWMR, p. 83.

[braciszek m]

wczoraj JŚ Benedykt XVI nie przestrzegał MS bo kolekta była recytowana, Pan z wami też, a były śpiewy na wejscie i psalm.

[Grzegorz Wielki]

Czasem zastanawiam się - czy ludzie zastanawiają się czasem w jakiej kondycji jest celebrans. Czepienia się, że papież nie przestrzega MS jest nie na miejscu... I tu nie chodzi czy mu się chce - ale najzwyczajniej w świecie jaka jest kondycja fizyczna. Co innego gdyby to zrobił z racji znudzenia? ale raczej nie w tym przypadku.