Śpiew Kościelny - forum o tradycyjnych pieśniach kościelnych i chorale gregoriańskim

Źródłem tych zwrotek jest modlitewnik używany na Śląsku Cieszyńskim – Chwalcie Pana, wyd. IX, Cieszyn 1950.

Wrocław, kolegiata p.w. Św. Krzyża, Wielki Poniedziałek, 14 kwietnia 2025, Msza Święta w Klasycznej Formie Rytu Rzymskiego, godz. 19:00; Cel: X IB; org.: - s: secreto
Decyzją X Duszpasterza Msza Św. Wielkiego Poniedziałku była celebrowana jako czytana.

Wrocław, kolegiata p.w. Św. Krzyża, Niedziela Palmowa, 13 kwietnia 2025, Msza Święta w Klasycznej Formie Rytu Rzymskiego pre '1955, godz. 18:00; Cel: X IB; org.: AS, s: KZ, MSzar, LT, RafKacz, AdSKO, MCzapi; m: 13 + X Natan w chórze.

-Wyjście krótkie Asysty do głównego Ołtarza: Hosanna filio David (bez psalmu);
-Lekcja (MaćRum),
-Collegerunt (KZ, MSzar, SKO, MCzapi),
Ewangelia - wjazd do Jerozolimy;
Poświęcenie palm / Sanctus (Msza XVIII);
-Dystrybucja palm: Pueri Hebraeorum (ramos) + psalm 23 (KZ, 6 z przepisowych wersów + Gloria/euouae) / Pueri Hebraeorum (vestimenta) + psalm 46 (KZ, 11 przepisowych wersów + Gloria/euouae);
-Procesja na zewnątrz dookoła kościoła (KZ, MSzar, RafKacz): Cum appropinquaret / Occurunt turbae / Cum angelis / Turba multa;
-po dojściu do drzwi kościoła - z wnętrza zamkniętego kościoła hymn Gloria laus et honor (ref: kantorzy (AdSKO, MCzapi, LT, ref - tutti, wersy: Kantorzy / ref. tutti (bez użycia organów); wejście do kościoła po uderzeniu 3x krzyżem (MaćRum) i dojście do ołtarza: Ingrediente Domino.

Introit: Domine, ne longe;
Missa XVII, Credo I;

Czyt: Piotr Mat.
Gr: Tenuisti (psalmodią, poza intonacją i zakończeniem);
Tr: Deus, Deus meus [całość psalmodią (KZ) poza intonacją i ostatnim wersem (po * reszta Scholi), które były wg nut];

Pasja wg Św. Mateusza, wersja najdłuższa możliwa, od pocz. Mt 26, śpiewana, po polsku: z ambony (I-Piotr Mat.), miejsca przewodniczenia NOM (C: KZ), i pulpitu NOM [S: AdSKO];

Of: Improperium / Ludu mój ludu (2 zwr. z powt.)
Co: Pater si non potest / Rozmyślajmy dziś (całość Siedl '93)
P.M.: Ave Regina Coelorum.
Wyjście Asysty: Jezu Chryste Panie miły (bes przedostatniej zwr.).

Wrocław, kolegiata p.w. Św. Krzyża, I Niedz. Pasyjna, 07 kwietnia 2025, Msza Święta w Klasycznym Rycie Rzymskim, godz. 9:00; C: XIB, m: 5; o: AS, s: KZ, MSzar, RafKacz;

Przed Mszą: Godzinki o Niepokalanym Poczęciu NMP (KZ)

Pieśń na procesję wejścia: Zawitaj Ukrzyżowany (3 zwr.)
In: Judica me Deus (sine Gloria),
Missa XVII, Credo I;
Czyt: KZ

Grad: Eripe me Domine [psalmodia, poza częściową intonacją i szczątkowym zakończeniem]
Tr: Saepe expugnaverunt me (wg nut jedynie część intonacji i ostatni wers (KZ+TD), reszta wersów psalmodią VIII tonu, jak zwykle konieczność skrótu nakazana przez X. Duszpasterza);
Of: Confitebor tibi Domine / Ojcze Boże wszechmogący (3 zwr.)
Co: Hoc corpus / Ogrodzie Oliwny (8 zwr.);

Zakończenie: Ave Regina Coelorum;
Wyjście Asysty: Jezu Chryste Panie miły (bez przedostatniej zwr.).

Skąd pochodzi 6. i 7. zwrotka?

Wrocław, kolegiata p.w. Św. Krzyża, IV Niedz. Wielkiego Postu ("Laetare"), 30 marca 2025, Msza Święta w Klasycznym Rycie Rzymskim, godz. 9:00; C: XIB, m: 5; o: AS, s: KZ, KB, MSzar, RafKacz;

Przed Mszą (8:30) Godzinki o Niepokalanym Poczęciu NMP (KZ);

In: Laetare Ierusalem;

Missa XVII, Credo I;
Czyt: TD;

Grad: Laetatus sum [psalmodia, poza częściową intonacją i szczątkowym zakończeniem],
Tr: Qui confidunt (wg nut część intonacji następnie prosta psalmodia VIII tonu; wers - wg nut);
Of: Laudate Dominum /impr. org.;
Co: Ierusalem quae aedificatur / Witam Cię witam (całość) / O Krwi najdroższa (całość);

Adoracja NS:
O zbawcza Hostyo,
Litania do Najśw. Sakramentu,
Przed tak wielkim Sakramentem;
Po błogosławieństwie Najśw. Sakramentem - Akty uwielbienia

Zakończenie: Ave Regina coelorum;

Poniżej zamieszczam inny niż gdziekolwiek (o ile nie przeoczyłem czegoś na tut. forum) sposób odprawiania Drogi krzyżowej, zwany biblijną Drogą krzyżową [za Wikipedią].
Tekst pochodzi z:
i jest opisany jako ,,Drugi sposób obchodzenia Drogi krzyżowej."

Wstęp ,,Z Jezusem w drogę" przetrwał i pojawia się w tej samej roli w modlitewnikach Chwalcie Pana. Jako pieśń do pierwszej stacji występuje już później ,,Rozmyślajmy dziś", do drugiej ,,Ciężar krzyżowy" itd. Taka też melodia pasuje do tekstu, ale zamieszczam jeszcze jedną melodię, z anonimowego Chorału do kancjonału A. Janusza, Lipsk 1873.

Dla lepszej czytelności tekstu dodałem ,,oddechy" w postaci gwiazdek, w oryginale one nie występują.

Przygotowanie do odprawienia Drogi krzyżowej.
Z Jezusem w drogę Krzyża się udajmy, * Co za nas cierpiał, pilnie rozmyślajmy,
Przytem się uczmy z Jego cierpliwości, * Znosić przykrości.

Stacya I. Trwoga i smutek Pana Jezusa w Ogrojcu.
Prosi Pan Jezus, smutkiem przerażony, * Ojca, żeby był od mąk uwolniony;
Jednak się skłania ze serca całego, * Do woli Jego.
II. Przez fałszywe pocałowanie Judasza Pan Jezus na śmierć wydany.
Gdy Judasz Pana obłudnie całuje, * By go chwytali żydom pokazuje;
I tak związany, rozmaicie skrzywdzony, * Przed sąd wiedziony,
III. Upadek Piotra.
Gdy sąd Jezusa winnym śmierci głosi, * On to cierpliwie posłucha i znosi;
Spojrzał na Piotra, który tknięty tkliwie, * Płacze rzewliwie.
IV. Biczowanie Pana Jezusa.
Strać go, ukrzyżuj, krzyczą w zawziętości, * Piłat Jezusa broni niewinności,
Potem zniewolon ich wrzaskom folgować, * Dał go biczować.
V. Pan Jezus ludowi przedstawiony.
Ścięty rózgami, okropnie zraniony, * W koronie z ciernia, żydom przedstawiony:
Zamiast litości, Pana znieważają, * Strać go, wołają.
VI. Pan Jezus na śmierć krzyżową skazany.
Gdy się zawziętość żydowska pomnaża, * Obmywa ręce Piłat i powtarza:
Za krew niewinną, którą wytoczycie, * Wy odpowiecie.
VII. Pan Jezus bierze krzyż na święte ramiona swoje.
Wnet po dekrecie krzyż Panu wkładają, * I na Golgotę z nim potem zdążają;
Idzie Zbawiciel, by był krzyżowany, * Z łotry zrównany.
VIII. Pan Jezus cieszy płaczące niewiasty.
Płaczą nad Panem pobożne matrony, * Widząc jak ciężko zbity i zmęczony; *
Nie płaczcie, mówi Pan, nad nędzą moją, * Tylko nad swoją.
IX. Pan Jezus pod krzyżem upada.
Kopią nogami, za włosy targają, * By postępował, w drodze popychają,
Tak Pan zmęczony, już sobą nie włada, * Z krzyżem upada.
X. Szymon niesie krzyż Jezusowi na górę Kalwaryi.
Widzi to setnik, gdy Jezus omdlewa, * Gdy od słabości potem się oblewa,
Kazał mu zdjąć krzyż, na Szymona włożyć, * Tak Panu ulżyć.
XI. Pana Jezusa do krzyża przybijają.
Suknie sromotnie z Jezu zdzierają, * Jego okrutnie na krzyż przybijają,
On prosi: Ojcze! nie pomnij im tego * Grzechu strasznego.
XII. Pan Jezus na krzyżu przybity ma staranie o Matkę swoję.
Widzi pod krzyżem Matkę opuszczoną, * Omdlewającą, smutkiem przerażoną:
Zleca ją pieczy Jana kochanego, * Ucznia swojego.
XIII. Śmierć Pana Jezusa na krzyżu, i Jego Matka bolesna.
Ostatnie słowa Jezusa miłego: * ,,Ojcze! w twe ręce zlecam ducha mego;"
Natychmiast skonał, owisła mu głowa, * Gdy rzekł te słowa.
XIV. Pan Jezus do grobu włożony.
Z łona Maryi Jezusa dźwigają, * I w prześcieradło czyste zawijają;
W grób go wkładając, poruszeni tkliwie, * Płaczą rzewliwie.
(Zakończenie)
Te wszystkie męki i dolegliwości, * Cierpiałeś Jezu dla grzesznych z miłości;
Słodź nam tu krzyże, a kiedyś do siebie, * Przyjmij nas w niebie.

Dodana pozycja to drugi, po anonimowo wydanym Chorale do kancjonału ks. A. Janusza, chorał do m.in. wymienionego modlitewnika. Podzielony na dwie części, czeską (pierwsza) i polską (druga), z, również jak tytuł, niemieckim, ciekawym wstępem. Nie zawiera w polskiej części melodii do wszystkich pieśni z kancjonału, gdzieniegdzie pojawiają się odnośniki do pieśni z czeskiej części. Często pojawiają się ułożone przez autora preludia (nazwany tu przedgrywkami) i fughetty.

Oryginalny tytuł to: Chorbuch, enthaltend die harmonisirten Melodien zu den Gesängen des Lehner'schen, Onderek'schen und Janusch'schen Kanzionales, dann Responsorien und über hundert Vorspiele
verfasst
von
A. Schindler
Mitglied des Vereins der Kunstfreunde für Kirchenmusik.

TESCHEN 1890
Verlag von EDUARD FEITZINGER

Pozycja dostępna na stronie Śląskiej Biblioteki Cyfrowej
https://sbc.org.pl/dlibra/publication/338700/edition/319913

Laudate pueri Dominum! Chwalcie dzieci Pana: śpiewnik oraz książka do nabożeństwa dla szkolnej młodzieży
Ks. E. Schindler
Lwów 1903

Modlitewnik opatrzony pieśniami z zapisem nutowym. Prawdopodobnie w rejonie Śląska Cieszyńskiego nie zdobył tak wielkiej popularności jak wydany kilka lat później przez Dziedzictwo bł. Jana Sarkandra, w 1909, początkowo modlitewnik dla dzieci i młodzieży "Chwalcie Pana" (głównym twórcą był ks. Rudolf Tomanek), który z kolei zastąpił w późniejszych latach przestarzały już nieco Kancjonał ks. A. Janusza (ostatnia edycja ukazała się również w 1909, później "Chwalcie Pana" stał się głównym modlitewnikiem dla wszystkich).

Ks Schindler był od 1891 proboszczem w Jasienicy k. Bielska i tam zmarł w 1911, wydał również w 1890 Chorał do kancjonału ks. Janusza, czeskich kancjonałów ks. Lehnera i ks. Onderka.
https://abcbeskidzkie.ksiaznica.bielsko.pl/zagadnienia-wyznaniowe/schindler-emilian/

Tytułowa pozycja dostępna na stronie Polony
https://polona.pl/preview/90bc8715-c242-4992-8831-3879286ae851

Melodia z Chorału do kancjonału ks. A. Janusza 1873 używanego na Śląsku Cieszyńskim.